Cassata al forno Siciliaanse ricottataart

Nell'immaginario collettivo la cassata siciliana è una torta coperta di glassa colorata e decorata con artistici pezzi di frutta candita.
È così che me la ricordo da bambina, quando per una ragione o l'altra un qualche zio o cugino di mio padre da Castelvetrano si trovava a Palermo e da lì ci faceva spedire tramite corriere speciale una cassata dai mille decori in una scatola di polistirolo piena di sacchetti di ghiaccio freddo. E la meraviglia arrivava a Roma intatta e fredda. Nonna Ma' tirava fuori i piattini con il bordo dorato ("attenta a non farlo cadere, mi raccomando!" "siediti composta a tavola!") ed era festa per tutti.

In occasione di una delle cene sicule di Casa Di Maggio, Daniela Tasca mi raccontò invece che a casa sua la cassata non è quella dei miei ricordi, bensì una torta di frolla robusta che racchiude la ricotta condita. Preferibilmente senza canditi, perché a lei non piacciono.
E chi sono io per sottrarmi alla sfida di cucinarle la "sua" cassata?
Con le scorzette d'arancia candite, però, che sono più buone dei semplici canditi.
E son piaciute anche a lei.

Cassata al forno di Marina

Per la frolla:
500 gr farina
175 gr burro
90 gr zucchero
1 uovo intero
50 gr acqua o latte
1/2 stecca di vaniglia
1/2 bustina di lievito
scorza di limone grattugiata
una manciata di pangrattato o biscotti sbriciolati

Per la farcia:
(da preparare il giorno prima facendo sgocciolare per bene la ricotta)
600 gr ricotta ben asciutta (i siciliani usano la ricotta di pecora, noi mortali quella che troviamo)
200 gr zucchero (a proprio gusto anche di più)
scorzette di arancia candite a pezzetti
cioccolato fondente amaro a pezzettini

Mescolare la ricotta con lo zucchero, riverstire uno scolapasta con uno strofinaccio di tela leggera bagnato e ben strizzato e metterci la ricotta dentro. Richiudere i lembi dello strofinaccio, mettere sulla ricotta un piatto con un peso sopra e inserire lo scolapasta in una pentola (così il liquido che esce non inonda il frigo). Lasciare in frigo anche tutta la notte.

Preparare la frolla amalgamando la farina con il burro, lo zucchero e il lievito, poi unire i semini di vaniglia e la scorza di limone, infine prima l'uovo e se necessaria l'acqua (o il latte). Impastare velocemente, dividere in 2 parti, di cui una sia 1/3 e l'altra i 2/3 del tutto, e mettere in frigo a riposare anche tutta la notte.

Riprendere la ricotta scolata e unire la scorza d'arancio candita a pezzettini e il cioccolato.
Stendere la parte più grande di frolla per rivestire il fondo e le pareti di uno stampo a cerniera da 24 cm di diametro.
Spargere sul fondo uno strato sottile di pangrattato (o biscotti sbriciolati) e versare la ricotta.
Stendere la frolla restante e coprire la ricotta, sigillando bene ai bordi.

Infornare in forno caldo a 180° C gradi per circa 30-40 minuti: il profumo della torta vi chiamerà in direzione del forno, aspettate ancora 10 minuti, poi sfornate.
Sformare la cassata appena fredda e cospargere di zucchero a velo.

~~~~~ Nederlands

In het Italiaans collectief besef is een Siciliaanse cassata een taart die bedekt is met gekleurde glazuur en versierd met artistieke stukjes gekonfijt fruit.

Dat is hoe ik me het herinner als kind wanneer om een ​​of andere reden een oom of neef van mijn vader uit Castelvetrano in Palermo moest zijn en daarvandaan liet hij zo'n taart met duizend decoraties per speciaal koerier opsturen, in een polystyreen doos met zakken droog ijs. En het wonder was dat de taart intact en nog lekker koud aankwam. Oma Ma' haalde de gebaksbordjes met gouden rand te voorschijn ("voorzichtig, niet laten vallen, let op!" "zit rechtop aan de tafel zoals het hoort!') en het was een feest voor iedereen.

Ter voorbereiding van een van de Siciliaanse diners bij Casa Di Maggio, vertelde Daniela Tasca me ​​dat bij haar thuis de cassata niet die van mijn herinneringen was, maar een robuuste taart van kruimeldeeg gevuld met ricotta. Bij voorkeur zonder gekonfijt fruit, omdat ze die niet luste.

En wie ben ik om de uitdaging van het koken ze "haar" cassata uit de weg te gaan?
Met gekonfijte sinaasappelschil, echter, die zijn lekkerder dan eenvoudige gekonfijt fruit.
En ook Daniela vond ze lekker.

Gebakken cassata van Marina

Voor het kruimeldeeg:
500 gr bloem
175 gr boter
90 gr suiker
1 heel ei
50 gr water of melk
1/2 vanillestokje
1/2 eetlepel bakpoeder
geraspte citroenschil
een handvol broodkruimels of koekjeskruimels

Voor de vulling:
(een dag van tevoren te voorbereiden om de ricotta goed te laten uitlekken)
600 gr goede ricotta (de Siciliaanse gebruiken schapenmelkricotta, wij stervelingen wat we vinden)
200 gr suiker (nog meer indien gewenst)
gekonfijte sinaasappelschil in kleine stukjes
bittere donkere chocolade in kleine stukjes

Meng de ricotta met de suiker, bedek een vergiet met een schone, natte en goed uitgewrongen theedoek. Schenk de ricotta erin. Sluit de randen van het doek over de ricotta, leg er een bord op met een gewicht erin (een pak suiker of blikjes tomaten) en plaats het vergiet in een pan (zodat de wei uit de ricotta geen overstromingen de koelkast veroorzaakt). Laat het een nacht in de koelkast.

Bereid het deeg door de bloem met de boter, de suiker en het bakpoeder te mengen, voeg de vanille zaden en citroenschil toe, dan het ei en indien nodig wat druppels water (of melk). Meng snel tot een deeg en verdeel het in 2 delen, waarvan er een 1/3 en de andere 2/3 van het geheel is, en zet in de koelkast om de hele nacht te rusten.

Neem de uitgelekte ricotta uit de koelkast en meng er in een kom de gekonfijte sinaasappelschil en de chocolade doorheen.
Rol het grootste deel van deeg uit en bedek ermee de bodem en zijkanten van een springvorm van 24 cm in diameter.
Verspreid over de bodem een dun laagje paneermeel (of koekjeskruimels) en schenk er de ricotta in.
Rol het resterende deeg uit en bedek ermee de vulling, dicht de randen goed af.

Bak de taart in de voorverwarmde oven op 180° C gedurende ongeveer 30-40 minuten: de geur van de taart zal je trekken in de richting van de oven, wacht nog eens 10 minuten en haal hem vervolgens eruit.
Laat de cassata afkoelen, haal hem uit de springvorm, bestrooi met poedersuiker en serveer.